Ultranet

İmlâ qaideleri

Merabañız!

Прошу прощения, я по-русски напишу, времени нету чтобы сформулировать мысль на сносном крымскотатарском. Я насчёт ваших правок в орфографических правилах. Мне кажется, что правила должны быть макимально простыми и максимально краткими. Перед тем как их писать сюда я их апробировал на людях и спрашивал, что понятно, а что нет. Так вот мне кажется, что ваши последние добавления лишние.

• Что такое Daimiy kelecek zaman никто кроме людей с филологическим образованием не знает. Достаточно просто написать что олур пишется через У и не грузить читателя терминами.
• В правилах нужно описывать только те слова, в которых люди реально могут сделать ошибку. Никому никогда не придёт в голову писать тешеккир вместо тешеккюр или тикленив вместо тикленюв, там Ю очень чётко слышна безо всяких вариантов. Расписывая эти слова как исключения мы только удлинняем и утяжеляем правила, а пользы от этого никакой.

Надеюсь на понимание.

Sayğılarımnen, Alessandro 22:06, 2008 s. fevralniñ 1 (UTC)

Ürmetli Ultranet, rusça añlaysızmı? Alessandro 22:33, 2008 s. fevralniñ 1 (UTC)

Qaysı tillerni bilgenimni şimdilik paylaşmağa istemeyim. Amma bu saifede Qırımtatarca ve Türkçe yazğanlarğa evelden teşekkür etem. Qırımtatarca yaki Türkçe bilmegenlerniñ suallerini añlamağa ve añlağanım qadar cevaplamağa tırışacağım.

Añlağanım qadar sualiñiz dudaq aenki istisnaları aqqında. Qısqaca, menim fikrim, istisnalarnı körmege istegenlerniñ olarnı köre bilmelerine imkan tanımalımız. Onı körmege istemegen birev, o bir-qaç satırnı qolayca atlaya bilir. Amma bu malümat anda iç olmasa, onı tapmağa istegen kişi aldında bir cinayet işlegen olur edik: bilmege isteyip te onı köre almağan birevni ögrenüv fırsatından marum etken olur edik.

• Daimiy añlaşılmasa da, onıñ manası örneklerden añlaşılır. Ve haberiñiz olsun, mesele yalıñız olur sözünden ibaret degil.
  • Bir taraftan, men o olur sözüni kontekstten marum, tek başına körgenim vaqıt, onıñ neniñ istisnası olğanı aqqında meraq ete edim. Onıñ üstündeki cedvel ile alaqası yoq edi o sözniñ. Men şaşqan edim.
  • Ekinci taraftan, mında köre bilgeniñiz kibi, er kes o qaideni bilmey ve bazan ölür kibi yazılışlar da rastkele. Türkiye'de de bazan körür kibi örnekler rastkele.
• -uv-üv de aynı. ü açıqça eşitile dediñiz, amma Qırımtatarca radio ve TV er yerde yoq ve eşitilse de, birev Yani söz başından üçünci, dörtünci, beşinci,... ecalarda tek I ve İ arifleri yazıla. qaidesini körgen olsa, soñra da tüşünüv kelimesini körse, şaşa bilir. Ya birinci qaide yañlış ya da ekinci kelimeniñ yazılışı yañlış dep tüşüne bilir. Epimiz bilemiz ki, Qırımtatar tiliniñ alı quvetli degil, bir-qaç satır yer ala dep, insanlarnıñ saşuvına yol açmaq yañlış olur edi.
  • Lakin, İsimfiiller: (-uv-üv yalğaması): cedvelindeki örneklerniñ yañlışlarını köstermege kerek yoq deseñiz, men oña razım: isteseñiz, cedvel yerine, bir satırlıq cümle olaraq yazayıq. Şöyle mesela: Böyle sözlerde 3 dudaqlanğan sozuq ola bile. Meselâ: tüşünüv, tüşündirüv, oqutuv, toplaşuv, becerüv. Amma, men bularğa oturuşuv kelimesini de ekleyecek edim. O da -uş-uv şeklinde istisna teşkil ete eken, bularnı cedvelsiz açıqlamaq mümkün körülmey. Yañlış bağanasını silip, cevdel formatını saqlavımızğa ne dersiñiz?

Bu istisnalar mevzusında, mında qullanılğan qaideler açıq olmalı, çünki qolayca ayta bilemiz ki, qullanıcılarnıñ çoqu bu istisnalarnı bilmey bilir. Bilgenler içün ise, olarnı atlamaq mesele degil. Ve açıq eşitile desek, o zaman bu qaidelerniñ iç birini köstermege kerek yoq. Kerçek şu ki, bu qaideler ve istisnaları kağıt üstünde olmasa, yalıñız eşitip olarnı bilmek ğayet çetin, belki de imkansız. Ve eñ müimi, 3 satır yer ala dep, qullanıcılarnı istisnalarnı ögrenüv fırsatından marum etmemek. --Ultranet 19:12, 2008 s. fevralniñ 2 (UTC)

...birev "Yani söz başından üçünci, dörtünci, beşinci,... ecalarda tek I ve İ arifleri yazıla." qaidesini körgen olsa, soñra da tüşünüv kelimesini körse, şaşa bilir

E, doğru aytasız, razım. İşte, men bellesem, böylece yaza bilemiz: Bazı istisnalarnı (olarnıñ eñ müimi tüşünüv, toplaşuv kibi uv, üv birikmelerinen sözler) esapqa almayıp söz başından üçünci, dörtünci, beşinci,... ecalarda tek I ve İ arifleri yazıla.'

mında köre bilgeniñiz kibi, er kes o qaideni bilmey

E-e-e... Ne de yazıq, amma vaziyet böyledir. :( Bazıları öler yerine ölür, bazıları aksine aytır yerine aytar yazalar.

bularğa oturuşuv kelimesini de ekleyecek edim

Hm... Mına luğatqa baqtım... oturış, oturışmaq, oturışuv.

Alessandro 19:46, 2008 s. fevralniñ 2 (UTC)

Qısqartmalar yaptım. Eger isimfiilerde -uv/-üv türünden başqa istisnalar yoq eken, menimce şimdiki kibi yahşı olur. Ne dersiñiz? --Ultranet 21:32, 2008 s. fevralniñ 2 (UTC)