Mustafa Cemilev

Mustafa Abdülcemil oğlu Cemilev (1943 d.) — Qırımtatar Milliy Areketiniñ belli erbabı, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi, evelde sovet aq qoruyıcı ve dissident.

Mustafa Cemilev
Doğğan künü	1943 noyabr 13(1943-11-13) (81 yaşında)
Doğğan yeri	Ay Serez, Ukraina
Memleketi	Ukraina
Zenaatı	siyasetçi, dissident
Mukâfatlar	Nansen Refugee Award[d] (1998) Order "For Intellectual Courage"[d] (2007) Light of Justice Award[d] (2011) honorary doctorate[d] (2014 mayıs 9) honorary doctorate[d] (2014 dekabr 12) honorary doctorate[d] (1996 mayıs 10) Solidarity Prize[d] (2014 İyün 3) Victor Gollancz Prize[d] (2005) honorary doctorate[d] (2016 aprel 12)
Медиафайлы на Викискладе

Mustafa Cemilev (2014)

Mustafa Cemilev 1943 senesi noyabr 13-ünde Qırım çölündeki Bozköy köyünde doğdı, lâkin qorantası Sudaq regionınıñ Ay Serez köyü tamırlı. 1944 senesi mayıs 18-inde cümle qırımtatar halqınen beraber Qırımdan Özbek ŞSCne sürgün etildi. Taşkentteki aviatsiya zavodında tornacı olıp çalıştı.

Aqqoruyıcılıq

1961 senesi Mustafa Cemilev qırımtatar dostlarınen birlikte Qırımtatar Gençleri Birligini meydanğa ketirdiler. 1969 senesi o “Şuralar Birliginde insan aqlarını qoruyıcı teşebbüskâr gruppa” temelcilerinden biri oldı. Antisovet faaliyeti içün sürgünlik ve apishanede episi olıp 15-ke yaqın yıl keçirdi.

İçtimaiy ve siyasiy faaliyet

1989 senesi Mustafa Cemilev ailesinen beraber Qırımğa Bağçasaray şeerine köçip keldi. Bundan biraz evelce ğıyabiy sürette Qırımtatar Milliy Areketi Teşkilâtı (QMAT) Merkeziy Şurasınıñ Reisi olıp tayin olundı. 1991 senesi iyün ayında uzun bir müddetten soñ ilk defa Qırımtatar Halqınıñ Qurultayı toplandı. O zamanda da bu teşkilâtnıñ prezidiumı — Qırımtatar Milliy Meclisi saylandı. Meclisniñ reisi olaraq Mustafa Cemilev saylandı. O bugünge qadar bu vazifededir.

1990 seneleriniñ ortasında Mustafa Cemilev Ukraina Halq Areketi (Народний Рух України) degen fırqanen yaqınlaştı. 1998 senesindeki parlament saylavlarında o Ukraina Yuqarı radasınıñ halq deputatı olıp saylandı (UHA fırqa cedvelinde 9 nomerası). 2002 senesindeki Parlament saylavlarında Mustafa Cemilev “Bizim Ukraina” blokunıñ saylav cedveliniñ 28 nomerası ile parlamentke kirdi. 2006 senesindeki parlament saylavlarında o kene “Bizim Ukraina” blokundan Ukraina Yuqarı Radası'nıñ deputatı oldı (bu sefer saylav cedvelindeki 45 nomerası).

Mukâfatlar

• "Nansen Mukâfatı" degen Birleşken Milletler Teşkilâtınıñ (BMT) Qaçaqlar işleri Yuqarı Komissarı idaresiniñ er yılki aq qoruyıcılıq mukâfatınıñ laureatı.