Halil İnalcık

Halil İnalcık (1916 s. mayıs 26 - 2016 s. iyül 25) - Türkiyeli qırımtatar tamırlı tarihçı.

Halil İnalcık 1916 senesi İstanbulda doğdı. Oniñ babası Osman Nuri̇ Rusi̇ye ordusında hızmet etmege i̇stemeyi̇p, 1905 s. Türki̇yege i̇cret etti̇. Babası Seyit Osman (Sitosman) Nuri 1905 senesi Qırımdaki Bağçasaray şeerinden İstanbulğa köçken edi. Dedesi Bağçasarayda Hansaray camisiniñ müezzini edi. Hali̇l İnalcık 1994 s. bi̇ri̇nci̇ kere Vatanğa kelgen edi̇. İlk-evelâ qartbabası ezan oqup, musulmanlarnı namazğa davet etken mi̇narege köteri̇ldi̇. Qartbabasınıñ evi̇ne kiralmadi. Evni̇ñ yañı sai̇pleri̇ i̇zi̇n bermedi̇ler.

8 yaşında ekende ailesinen beraber Ankarağa köçti. Bu yerde Gazi ilk mektebini tamamladı. Daa soñra Sivas ve Balıkesir muallim mekteplerinde oqudı, 1935 senesi muallim olıp diplomını aldı. Ankarada Til, tarih ve coğrafiya fakultetine kirdi. Bu yerde Şemsettin Günaltay, Fuat Köprülü, Yusuf Hikmet Bayur kibi müim şahsiyetlerden dersler aldı. 1940 senesi diplomını alğan soñ aynı fakultette oqumağa devam etti. 1942 senesi “Tanzimat ve Bulğar meselesi” serlevalı doktorlıq dissertatsiyasını qorçaladı. 1972 senesine qadar bu fakultette Osmanlı ve Avropa tarihından dersler bere edi. Aynı sene AQŞda Çikago (Chicago) universiteti Tarih bölügine Osmanlı tarihı professorı olması içün çağırıldı. 1986 senesine qadar bu universitette dersler berdi. Hali̇l İnalcık 5 i̇li̇m akademi̇yasınıñ azası ve 23 türk uni̇versi̇teti̇ni̇ñ professorı edi̇. Prof. Dr. Halil İnalcık, şu vaqıtta Bilkent universitetinde ders bermege devam ete. İnalcık 1986-da Amerika Akademiyasına, 1993-te Britan Akademiyasına aza oldı. Daa pek çoq namlı cian oquv yurtlarında fahriy azalıqları bar. Bundan başqa, müim yerlerden pek çoq taqdir ve mukâfat aldı. Bularnıñ eñ soñkisi Türkiye Büyük Millet Meclisiniñ bergen “Fahriy Mukâfat” (türkçe Onur Ödülü) oldı.

Halil İnalcık, tarihçılıq körüşini fransız Annales mektebine dayandıra. Sayısı yüzni keçken kitap ve maqaleleri bardır. Dört yardımcısınen beraber yazğan “Osmanlı devletiniñ iqtisadiy ve içtimaiy tarihı” (“An Economic and Social History of Ottoman Empire - Osmanlı Devletinin İktisadi ve Sosyal Tarihi”) kitabı bütün cian universitelerinde el kitabı olğandır. İnalcık, bu kitabını Osmanlı tarihınıñ medeniy yaqın dünyağa añlatqanınen maqtanadır.

Kembric halqara merkezi̇ oni "20-nci asırnıñ eñ belli 2000 alimi" cedveli̇ne kirsetti. Halil İnalcık, qırımtatar siyasetçisi Cafer Seydametniñ muracaatını yerine ketirip, soñki̇ i̇şi̇ni̇ Qırım hanlığına bağışlap yazdı. 2016 s. iyülniñ 25-inde bütün dünyada meşur olğan osmanlı tarihınıñ mütehassısı Halil İnalcık bu dünyanı terk etti.

Kitaplarından bazıları

The Ottoman Empire, The Classical Age, 1300-1600, London, 1973
Studies in Ottoman social and economic history, London, 1985
The Middle East and the Balkans under the Ottoman Empire, Bloomington, 1993
Süleyman the second and his time, Istanbul, 1993
An Economic and Social History of the Ottoman Empire, Cambridge, 1994
From empire to republic: essays on Ottoman and Turkish social history, Istanbul, 1995
Sources and studies on the Ottoman Black Sea, Cambridge, 1995
History of Humanity (editor, Peter Burke ile beraber), 1999
Ottoman Civilization (Gunsel Renda ile beraber), Ankara, 2003
Essays in Ottoman History , Eren Yayıncılık
Makaleler 1: Doğu Batı, Doğu Batı Yayınları, 2005
Fatih devri üzerinde tetkikler ve vesikalar, Ankara, 1954
Osmanlı'da Devlet, Hukuk, Adalet, Eren Yayıncılık, 2000
Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 1/1300-1600, Eren Yayıncılık, Prof. Dr. Donald Quataert ile, 2001
Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 2 / 1600-1914, Eren Yayıncılık, 2004
Osmanlı İmparatorluğu - Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık
Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), Yapı Kredi Yayınları, 2003
Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Eren Yayıncılık
ABD Tarihi, Allan Nevins/ Henry Steele Commager (tercüme) Doğu Batı Yayınları, 2005
Şair ve Patron, Doğu Batı Yayınları, 2003
Balkanlar, (Prof. Dr. Erol Manisalı ile)