Zübeyde Hanım (1857, Selânik, Langaza - 1923 yanvar 14, İzmir) - Türkiye Cumhuriyetiniñ qurucısı olğan Mustafa Kemal Atatürkniñ anasıdır. Aslen Konya-Karamanlıdır.

Zübeyde Hanım
portrait
Doğğan künü 1857[1]
Doğğan yeri
Ölgen künü 1923 yanvar 14(1923-01-14)
Ölgen yeri
Memleketi
Balalar Mustafa Kemal Atatürk ve Makbule Atadan[d]
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе
Zübeyde Hanım, qızı Makbule ve oğlu Mustafa Kemal
Anasınıñ ölgen künü Mustafa Kemal Atatürk

Aile kökeni deñiştir

Osmanlı zamanında , Fatih Sultan Mehmet zamanında Anadoludan (İzmir) Rumelige köçken ve Selânik yaqınlarındaki Langazada topraq işleri ile meşğul bir Türkmen ailesi olğan Acı Sofi ailesindendir. Babası: Sofuzade Feyzullah (Sadullah) Ağa, anası : Molla hanım nam Aişe hanımdır. Zamanında apaqaylarnıñ mektepke barması yayğın olmağanı içün, oqur-yazar olması sebebinen özü de Zübeyde Molla dep añıla edi.

Acı Sofi dayın dinine bağlı bir aileden kelgeni içün özü de olayın edi.

Selanikte Gümrük Muhafaza Teşkilâtında memur Ali Rıza Efendi ile 1871 yılında 14 yaşında ekende evlendi. Ali Rıza Bey, sarışın ve mavı közlü bir apaqaynen evlenmeni tüşleyekende, özünden 20 yaş kiçik olğan, qara saçlı ve derin mavı közlü bu apaqayğa sevdalandığanını aytqandır.

Yani çift Selanik Yaniqapı semtinde yani ayatını başlatqan ve Zübeyde Fatma, Ömer ve Ahmet adlı balaları olğandır. Ancaq Fatma bu vaqıtta ölgendir.

Ömür arqadaşı Ali Rızanıñ Yunanistan sıñırında Çayağzına (yaki Papaz Köprüsü) tayin etilgeni içün taşınğan ve anda Ömer ve Ahmet ölgen.


1881 senesinde dörtünci balaları Mustafa, 1885 senesinde Makbule, 1889 senesinde Naciye doğdı. Naciyeni de kiçik yaşta veremden topraqqa berdiler. Ali Rıza Efendi de 1888 yılında öldi.

Ekinci Evliligi deñiştir

Bunıñ üzerine Zübeyde Hanım, balalarını da alıp ağası Hüseyin beyniñ Langazadaki çiftligine ketti. Babasınıñ erte ölüminiñ ve dayısınıñ çiftliginde aileniñ erkegi olaraq yaşağanlarınıñ Mustafa üzerinde teren tesirleri bardır.

Ağasına daa ziyade yük olmaq istemegen Zübeyde Hanım, ekinci evliligini Selânik Gümrükler Baş müdüri Rağıp bey ile etti. Rağıp Beyniñ de evelki evliliginden dört balası bar edi. Bu evlilik, babasınıñ hatırasına sayğı kösterilmegenini tüşüngen Mustafa Kemalni qızdırdı. Zübeyde Hanım, Balqan Cenkinden soñra Rağıp Beyden ayırıldı ve artıq Osmanlı toprağı olmaqtan çıqqan Selânikni terk etip qızı Makbule ile beraber İstanbulğa köçip Beşiktaş Aqaretlerde bir evge yerleşti.

Mustafa Kemal, Ali Fuat Cebesoyğa, Rağıp Bey aqqında

Maña qarşı ep çoq sayğılı davranğan, balaban aqay muameleri etkendir. Nazik ve kibar bir kişidir.

degendir.

1919 senesinde Anadoluğa çıqqanından berli körmegeni ve üstelik Osmanlı Padişahı tarafından aqqında ölüm emri berilgenini ögrengeni oğlu Mustafa Kemal ile ancaq 1922 s. iyün 14-te Adapazarında tekrar tabışqan Zübeyde Hanım, onıñ qatında Anqarağa yerleşti. Ancaq bu şeerniñ sert iklim şartları sağlığına menfiy tesir etti tedaviy maqsadınen İzmirge ketti. 1923 s. yanvar 14 künü 66 yaşında öldi. İzmirniñ Qarşıyaqa rayonında 1940 yılında yaptırılğan anıt mezarda yatmaqtadır.

  1. Zübeyde Hanım // Faceted Application of Subject Terminology