Toqtamış: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
k r2.7.2+) (robot deñiştire: hu:Toktamis kán |
Deñiştirme tasviri yoq |
||
3 satır:
Toqtamış han, [[Altın Ordu]] hanlığınıñ temelcisi [[Batu Han]]nıñ babası, [[Cuçi Han]]nıñ 13-nci oğlu [[Toqay Timur]] tamırından kelgen Tuy Ocanıñ oğlu. [[Aq Ordu]] hanı [[Urus Han]] babasını öldürgen soñ, [[Samarqand]]ğa qaçıp, [[Timurlenk|Timurnıñ]] qatına sığındı. Timur Altın Ordu hanlığı özüne bağlı bir devlet olsun dep Toqtamışqa qol tuttı. Onıñ bergen desteginen Toqtamış, evelâ Aq Ordu hanı Timur Melikni 1377 senesinde yeñip şarqiy [[Deşt-i Qıpçaq]]qa, daa soñra 1381-de Qalqa uruşında Qıyat Mamaynı yeñip ğarbiy Deşt-i Qıpçaqqa akim oldı. Altın Ordu hanlığınıñ birligini yañıdan tekmilledi. 1382 senesinde [[Moskva]]nı zapt etti, rus knâzlarını bergige bağladı. Litvaniya ulu printsini yeñip, akimiyetini qazandı.
Toqtamış han Altın Ordu hanlığını quvetlendirgen soñ, Timurdan [[Harezm]]ni Altın Orduğa bermesini istedi. Bu sebepnen Timurnen araları bozuldı. Toqtamış, 1887-de Timurnıñ akimiyetinde olğan [[Azerbaycan]]ğa kirdi. Ertesi sene Timurnıñ oğlu Ömer Şeyhni yeñip, Timurnıñ topraqlarını yağmaladı. Lâkin, 1491 senesinde Qunduzca uruşında Timurğa yeñildi. Qıpçaq tamırlı, [[Memlük]] padişası Berquqqa elçiler yiberip Timurğa qarşı ittifaq qurdı. [[Şirvan]]ğa basqın yasap, şeerni yıqtı. 1395-te Terek uruşında Timurğa yeñilip, [[Qazan]]ğa qaçtı. Altın Ordunıñ paytahtı [[Saray Berke]]ni zapt etken [[Timur]], Toqtamışnıñ yerine [[Timur Qutluq]]nı han tayinlep keri qayttı. Timur qaytqan soñ, Toqtamış tahtnı qaytarmaq istese de, quvetli Noğay emirlerinden [[Edige Mırza]]
== Menbalar ==
| |||