Emir Noğay: Versiyalar arasındaki farq

Content deleted Content added
Deñiştirme tasviri yoq
Mzekiu (muzakere | İsseler)
Deñiştirme tasviri yoq
1 satır:
'''Emir Noğay''' (? – 1299) - [[Altın Ordu]] devletiniñ 1267-1299 seneleri arasında askeriyesiniñ başı olğan namlı emir.
 
[[Altın Ordu]] devletiniñ ilk [[musulman]] hanı olğan [[Berke]] han zamanında(1257-1266) Noğay, qazanğan uruşları sebebinen ızlıca yükseldi. Berke handan soñ tahtqa çıqqan [[Mengü Timur]] (1266-1280) zamanında Noğaynıñ tesiri arttı. [[Tuda Mengü]] vaqtında (1280-1287) Altın Ordudaki iç qarışıqlıqlarda devletniñ idaresine saip oldı. Lâkin babası han olmağanı içün TimurCengiz qaidelerine köre Han adını alamadı, Emir olıp qaldı.
 
Emir Noğay qırq senege yaqın Altın Ordu devletiniñ idaresini qolunda tuttı. İstegen vaqtında hanlarnı deñiştirdi. Tış memleketlerde Noğaynıñ [[Rusiye]]de çar olğanı bile aytılğan edi. Doğrusı o [[Deşt-i Qıpçaq]]ta tümen başı edi.
7 satır:
Musulman olmağan [[Hülagu Han]]nıñ [[İlhanlı Devleti]]nen [[Kavkaz]]da 1261-1263 arasında yapqan muarebelerde muvafaqiyet qazandı. [[Memlük Devleti]]nen İlhanlı Devletine qarşı ittifaq yasadı. [[Balqanlar]]ğa akim oldı. [[Bulğaristan|Bulğar]] çarı Gregor Terterni tahttan endirip yerine Smileçni tayinledi. 1296-da Sırplarnıñ üstüne barıp, qıral Stefannı itaatqa mecbur etti. [[Bizans İmperiyası|Bizans]] imperatorına istegenlerini qabul ettirdi.
 
Qaraman beyliginen [[Selçuq Devleti]] arasındaki muarebede yeñilgen Selçuq sultanı [[II İzzetin Keykavus]] ve onı qol tutqan 40 türkmen sülâlesini [[Dobruca]]ğa yerleşmesine qolaylıq kösterdi. Bularnıñ şeyhi olğan [[Sarı Saltuq]]nıñ tesiri altında musulmanlıqnıñ Altın Ordu devletinde cayılması içün çoq oğraştı. (Keykavusqa bağlılıqları sebebinen bu sülâleler Keykavus/[[Gagavuz]] adını alğan edi. Noğaynıñ vefatından soñ, mınavlarnıñ üstündeki imaye qaqqanqalqqan içün, bazıları [[Anadolu]]ğa keri qayttı, qalğanlarda zaman içinde [[hristian]] oldı.)
 
Emir Noğaynıñ tahtqa çıqarğanı [[Toqta han]] bir vaqıt soñra oña qarşı kelip, 1299 senesinde [[Terek özeni]] qatındaki muarebede onı yeñdi. Noğay esir tüşti, başı kesilip öldürildi.
23 satır:
 
[[de:Kara Nogai Khan]]
[[en:Nogai Khan]]
[[fr:Nogaï]]
[[it:Nogai Khan]]