I Meñli Geray: Versiyalar arasındaki farq

'''I Meñli Geray''' ({{Lang-crh-ar|۱منكلى كراى‎}}; [[1445]] — [[1515]] aprel 17) - üçünci [[Qırım Hanlığı|Qırım hanıdır]].

 

 

I Meñli Geray, mustaqil Qırım hanlığına temel qoyğan [[I Hacı Geray]]nıñ sekiz balasından altıncısı edi. I Hacı Geray han 1466 senesinde ölgen soñ, 12 yıl fetret devri denilgen onıñ balaları arasında devam etken taht qavğaları oldı. Bularnıñ çoqusı [[Nur Devlet]]nen I Meñli Geray arasında edi. Fetret vaqtında Nur Devlet dört kere, Meñli Geray ise üç kere han oldı. Meñli Geraynıñ üç kerede tekmil saltanatı 44 yıl yekün tuta.

1476-da Altın Ordu hanı Seyyid Ahmed Qırımnı istilâ etti. Meñli Geray [[Qırq Yer]]ge (şimdiki Çufut Qale) sığındı. Altın Ordu hanı, [[Canibek]] adında bir valisini taşlap, memleketine qayttı ise de, bu sefer Nur Devlet Osmanlı imayesinde Qırım hanlığını elge keçirdi. Meñli Geray [[İstanbul]]ğa ketirilip, apis tutıldı. Bir vaqıt soñra Qırım sülâlelerniñ başı Eminek mırza, Nur Devlet hanğa qarşı qarğaşalıqlar çıqarıp, padişadan Meñli Geraynıñ yiberilmesini istedi. 1478-de Meñli Geray İstanbuldan yiberilgen ilk han sıfatınen Qırım tahtına kene keldi. Meñli Geraynıñ bu üçünci saltanatı (1478-1514) sırasında Qırım hanlığı sağlam bir şekilde teessüs etti.

 

 

1485 senesi I Meñli Geray [[Qazan Hanlığı|Qazan hanı]] İbraimniñ tul apayı [[Nur Sultan]]nen evlene. Bu evlenmeden em Qırım, em de Qazan veliahdı [[I Sahib Geray|Sahib Geray]] (1481-1551) doğdı. Onıñnen beraber Qırımğa [[Manğıt]] ve [[Secevüt]] qabileleri kirip keldiler ve şimdiki [[Canköy]]den biraz künbatı taraftaki topraqlarğa yerleştiler.