I Meñli Geray: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
k "I Meñli Geray Han" saifesiniñ adı "I Meñli Geray" olaraq deñiştirildi: Qısqaca olsun |
Deñiştirme tasviri yoq |
||
1 satır:
'''I Meñli Geray''' ({{Lang-crh-ar|۱منكلى كراى}}) - üçünci [[Qırım Hanlığı|Qırım hanıdır]].
[[Image:Mengli bayezid.jpg|thumb|180px|right|I Meñli Geray (ortada) balaban oğlu Qalğay[[Mehmed I Geray]] (sol yaqta) Osmanlı Padişası Sultan [[Bayezid II]] (oñ yaqta)]]
I Meñli Geray, mustaqil Qırım hanlığına temel qoyğan [[I Hacı Geray]]nıñ sekiz balasından altıncısı edi. I Hacı Geray han 1466 senesinde ölgen soñ, 12 yıl fetret devri denilgen onıñ balaları arasında devam etken taht qavğaları oldı. Bularnıñ çoqusı [[Nur Devlet]]nen I Meñli Geray arasında edi. Fetret vaqtında Nur Devlet dört kere, Meñli Geray ise üç kere han oldı. Meñli Geraynıñ üç kerede tekmil saltanatı 44 yıl yekün tuta.
I Hacı Geray handan soñ ekinci oğlu Nur Devlet han oldı. Qırımda akimiyet içün onıñ qardaşı Meñli Geray küreşmege başladı, 1467 senesinde üç ay hanlıq Meñli Gerayğa keçti. Amma ğalebe birden qazanıp olamadı, ve [[Kefe]]ge qaçtı. Anda [[Cenevizler]] oña yardım ettiler, oñdan da ğayrı, eñ
[[Altın Ordu]] kibi Qırım hanlığınıñ da eñ büyük meselesi mırzalanıñ (yani asılzade sülâle reisleri) devletniñ aqiqiy saibi olğanalarından doğa edi. Mırzalar arasındaki küreşler, bu sülâlelerniñ bir-birlerine qarşı toplaşıp, ya da qomşu memleketlernen añlaşıp hanlıqta qolaylıqnen bir iç cenkke sebep ola edi. I Meñli Geray [[Şirin]] sülâlesi reisi [[Eminek mırza]] ve Cenevizlerniñ yardımınen 1468-de ekinci kere han oldı. Nur Devlet Şimaliy Kavkazğa qaçtı. Anda o [[Osmanlılar]]nen bağ tutıp, olarnıñ yardımınen tahtnı qaytaracaq oldı. Amma neticede o Cenevizlerniñ esiri oldı.
26 satır:
== Menbalar ==
# Emel Mecmuası
# Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi 1954
# Kırım Türk - Tatarları (Dünü - Bugünü - Yarını), Müstecip Ülküsal
# Oğuz Çetinoğlu Bahçesaray Mecmuası
# Halil İnalcık Emelimiz Kırım Mecmuası
|