Saq: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
Deñiştirme tasviri yoq |
k prefixes |
||
51 satır:
|sayt tili =
}}
'''Saq''' ({{Lang-uk|Саки}}, {{Lang-ru|Саки}}) – [[Qırım|Qırımnıñ]] Ğarbiy yalısında, [[Qara deñiz|Qara deñiz]]den 4-5 km uzaqlıqta yerleşken [[Şeer|şeer]]dir, belli kurоrt. Qırımnıñ paytahtı olğan [[Aqmescit|Aqmescit]] ve Saq arasındaki mesafe 45 km.
== Coğrafiya ==
=== İklim ===
Saq iklim ve tabiat şaraitlerinen [[Kezlev|Kezlev]]ge beñzey. Mında yalı boyu - çöl iklimi, pek qurğaqlı, yımşaq qış ile. Avanıñ orta yıllıq arareti +11,2 °C; yaz aylarınıñ orta arareti +22 °C, qış aylarında ise ava arareti sıfırğa yaqın ola. Yıl devamında küneşli saatlarnıñ orta miqdarı 2500.
== Tarih ==
Tarihçılar şimdiki Saq yerleşken topraqlarda insannıñ birinci yerleşmeleri ne zaman peyda olğanını daa tayinlemediler. [[Qırım Hanlığı|Qırım Hanlığı]] devrinde Saq [[Mansur sülâlesi|Mansur sülâlesi]]ne ait olğan köy edi.
1827 senesi Saqta Rusiyeniñ birinci çamur şıfahanesi quruldı.
[[Qırım cenki|Qırım cenki]] olğanda [[Saq gölü|Saq]] ve [[Qızıl Yar gölü|Qızıl Yar]] gölleri arasına, aylar devamında [[Aqyar|Aqyar]]nı qamaçavğa alğan koalitsiyanıñ ordusı kelip çıqtı. Mında 1855 senede fevralniñ başında, Kezlevde yerleşken duşmanlarnıñ ücüm etmesinden evel, general S.A. Hrulevniñ askerleri buluna ediler. Duşmanlar tarafından açılğan ateşler neticesinde Saq viran olundı.
Qırım cenkinden soñ [[Qırımtatarlar|qırımtatarlar]]nıñ icretiniñ ekinci dalğası yüz berdi ve qırımtatar ealisiniñ çoqluğı Saqnı terk etti. Berbat olğan, taşlanğan qasaba yavaş tiklendi. 1858 senesi mında [[Poltava|Poltava]] guberniyasından muacirler, soñra Konstantiniyeden (İstambuldan) köçip kelgen yunanlar peyda oldı.
== Eali sayısınıñ dinamikası ==
* [[1805|1805]] — 396 kişi (378 [[Qırımtatar|qırımtatar]], 16 [[Çingene|çingene]], 2 [[Esir|esir]])
* [[1926|1926]] — 2450 kişi (1792 [[Rus|rus]], 327 [[Ukrain|ukrain]], 112 [[Qırımtatar|qırımtatar]], 52 [[Ermeni|ermeni]], 48 [[Yeudi|yeudi]], 14 [[Alman|alman]], 12 [[Eston|eston]])
* [[1939|1939]] — 7786 kişi
* [[1971|1971]] — 25 800 kişi
* [[1989|1989]] — 33 690 kişi
* [[2001|2001]] — 28 522 kişi
* [[2006|2006]] — 26 400 kişi (66 % ruslar, 25 % ukrainler, 6,5 % qırımtatarlar, 2 % beloruslar, olardan ğayrı ermeniler, yunanlar, yeudiler, lehler, qaraylar ve qırımçaqlar)
== Kurort saası ==
Saq [[Minerallı yalı boyu çamurları|minerallı yalı boyu çamurları]]nen belli eski kurorttır. Mında çamur şıfahanesi, suv şıfahanesi, bir qaç sanatoriy bar.
Saqnıñ tuzlu gölüniñ tübü mineral çamurnıñ qalın qatlamınen qaplandı. Bu çamur unikal siyrek şıfalıq hasiyetlernen ayrılmaqta.
85 satır:
Şeerde terek ve çalılarnıñ seksenge yaqın çeşitinden ibaret olğan Kurort parkı bar.
[[Lesâ Ukrainka|Lesâ Ukrainka]] ve [[Nikоlay Gogol|Nikоlay Gogol]] Saqta tedaviylengenini hatarlatqan abideler bar.
Beşinci kilometrde deñizcilerniñ, [[Kezlev deñiz desantı|deñiz desantınıñ]] qaramanlarınıñ abidesini köre bilirmiz.
| |||