|
'''Bağçasaray Çeşmesi''' (Rus tilinde: {{lang-ru|Бахчисарайский фонтан}}, Bahçisarayskiy Fontan) )- [[Aleksandr PuşkiniñPuşkin]]niñ namlı şiiri.
Bağçasaray Çeşmesiñ 1822-de belli rus şairi [[Aleksandr Sergeyeviç Puşkin]] sürgündesürgünlikte ekende [[Hansaray]]daki Közyaş Çeşmesiñ ikayesindenikâyesinden tesirlenip yazdı. Şimdiki vaqıtta bu tarihiy çeşmeniñ qatında Puşkin büstüdebüstü de bar.
[[Resim:Tränenbrunnen.jpg|150px|thumb|right|Közyaş Çeşmesi]]
[[Resim:1837. Пушкин в Бахчисарайском дворце.jpg|thumb|AlexanderAleksandr Puşkin [[Hansaray]]da]]
== Şiir ==
Puşkin'inPuşkinniñ sürgündesürgünlikte yazğanıyazğan bu şiirşiiri o vaqıt büyük nam salğan, [[Rusiye]]de, [[Avropa]]da er yaqta tuyulğandır. Şiir [[ Qırım Geray Han]]nı Hannı maqtap, Bağçasaray Çeşmesiniñ ikayesinikâyesini anlataañlata. '''Bağçasaray Selsebili''' de deñilgendenilgen uzun bir şiirdir.
'''Şiirden bir bölük'''<br>
BahçesarayBağçasaray Çeşmesi
...
OñıOnı şay tez mezarına ne kirsetti?
Bu ümitsiz esirlikniñ qaygısı mıqayğısımı?
Hastalık mıHastalıqmı, yoqsa diğerdiger bir illet miilletmi?
Kim bile? O bu dünyanı tez terk etti.
Han sarayı titislenip, boşap qaldı;
Qırım- Geray kene ketti onı taşlap;
Tümen-tümen askerinen yat illerge,
Yat illerge yolğa çıktıçıqtı sefer başlap.
O kene de qasırgalıqasırğalı soğuşlarda
Küskünlenip, qanğa suvsap at oynata,
LakinLâkin hannıñ yüreginde başqa türlü
DuygularnıñDuyğularnıñ alevleri gizli yata.
O ekseriekseriy qızgınlaşqanqızğınlaşqan uruşlarda
Qılıçını birden siltep, tars toktalatoqtala
Pek çoq vaqıt şaytıpşaytip taşday qatıp qala,
Çevresine şaşqın-şaşqın baqıp tura.
== Bale çevirisi ==
Bu şiir daa soñra [[Boris Asafiyev]]niñ muzıqasımuzıkası, [[NikolaiNikolay Volkov]]nuñnıñ librettosulibrettosı ve [[Rostislav ZakharovZaharov]]nuñnıñ koreografisiylehoreografiyasınen [[1934]]de [[Moskva]]da balege[[balet]]ke çevirildi.
Qırım Geraynıñ aşıq olğanı Lehistanlı prenses Maria areminde esir edi. Han bu aşq yüzünden aremindeki közdesi Zaremağa baqmay. Zarema, Marianı öldüre. BunuBunı tuyğan Qırım Geray Han Zaremanı öldüre. Maria adına bir çeşme yasata.
[[en:The Fountain of Bakhchisarai (poem)]]
| 