'''Qaray tili''' ya da '''qaraim tili''' - [[türkiy tiller]]niñ [[qıpçaq gruppasınagruppası]]na kire. Qaray tiline eñ yaqın tiller - [[qaraçay-balqar tili|qaraçay-balqar]], [[qumıq tili|qumuq]] ve [[qırımtatar tili|qırımtatar]] tilleridir. Zemaneviy noğay, tatar, başqurt, çuvaş, qazah, qırğız, qaraqalpaq tilleri de qaray tiline yaqındır. Qadimiy türk tillerden biri olıp, qaray tili alimlernin diqqatını özüne çeke. XVII asırda onı isveç şarqşınası Gustav Deringer, XIX ve XX asırlarda türkşınaslar akad. V.V.Radlov, T. Kovalski ([[Lehistan]]), V.A. Gordlevskiy, A.Zayonçkovskiy (Lehistan), Ya. Gjegojevskiy (Lehistan), prof. N.A. Baskakov, prof. A.Dubınski (Lehistan), B. Munkaçi ([[Macaristan]]), K.M. Musayev, S.M. Şapşal ve başqa alimler qaray tili üzerine tedqiqatlar keçirgen ediler.
Qaray tilinin böyle şiveleri bardır: Qırım (şarqiy) şivesi ve ğarbiy şivesi. Ğarbiy sive Trakay ve Galiç-Lutsk şivelerine ayrırıla. Qırım şivesi XIX a. soñuna [[qırımtatar tili]] ile assimilâtsiyağa oğradı, ğarbiy sive ise deñişmelerge oğramağan.
