Çuvaşistan: Versiyalar arasındaki farq
'{| class="infobox geography" style="width: 23em;" | class="mergedtoprow" align="center" colspan="2" style="font-size:1.2em;" | '''Çuvaşistan Cumhuriyeti'…' büyükliginde yañı saife yaratıldı |
(farq yoq)
|
Saifeniñ 12:49, 2009 s. fevralniñ 18 tarihındaki alı
Çuvaşistan veya Çuvaş Cumhuriyeti Çuvaşça: Чăваш Республики, Чăваш Ен), veya Çuvaşya (Чува́шия), Rusiye’nin federe cumhuriyetidir. Cumhuriyetin adını alğanı Çuvaşlar, Türk halkları'ndan birevidir. Çuvaşistan, Rusiye’nin orta kesiminde yer alır ve İyün 1920’de qurulğandır. Meydanlıqı 18.300km²'dir. Ealisi yaqlaşıq 1.350.000 adamdır. Paytahtı Şupaşqar'dır.
Çuvaşistan Cumhuriyeti | |||||
| |||||
Til | Çuvaşça, Rusça | ||||
Paytaht | Şupaşqar | ||||
Devlet şekli | Cumhuriyet | ||||
Prezident | Nikolay Vasilyevich Fyodorov | ||||
Meydanlıq | |||||
Eali | |||||
Eali Sıqlığı |
Çuvaşların, X-XVI. asırlarda eski Türk boylarının (Edil Bulğar'nın) qarışmasından meydanğa kelgenleri yazılğandır. Ayrıca Çuvaşların Suvar ya da Suvaz adlı Türk adından kelgeni de öne sürüle. Çuvaşların % 15'i Başqurt ve Tatar bölgesindedir.
Çuvaşların yaşağanı region 16. asırda Rusların eline keçgen, regionda 1920'de muhtar yönetim birimi oluşğan, Aprel 1925'te de muhtar Cumhuriyet haline kelgendir. ŞSCB'nin dağılmasından sora da (1991) Çuvaşistan Muhtar Cumhuriyeti adını alğandır.
Çuvaşlar Orta Volğa regionunda, qapalı bir toplum bolarak yaşaylar. Cumhuriyetin meydanlıqı 18.300 km2 dir. Memleketin üçte biri ormanlarman qaplıdır. Ealisi 1.500.000 adamdır. Ancaq Çuvaş nüfusu 2.000.000'ğa barır. Nüfusun %60'ı şeerlerde yaşay.
Zaman Tilimi
Çuvaşistan Moskva Zaman Tilimindedir.
Ekonomi
Çuvaş ekonomisi sanayi ve tarımğa dayanır. Sanayi qolunda makine, doquma, elektrik, alqol, kâğıt, kereste, kimyadır. Çuvaşistan'da yaqlaşık 300 sanayi quruluşu bardır.
Tarım
Başlıca ürünleri tahıl, kenevir, patates, sebze, keten, şeker pancar ve tütündür. Bölgede balaban ve kiçkebaş hayvancılığın yanısıra domuz yetiştiriciliği de önemli yer tuta. Tarım qolhoz ve sovhozlarda yasalır. Et, süt, yımırta üretimi yüksektir.
Din
Çuvaş Türkleri'nin dinleri Hıristiyan Ortodoqs tur.
Eğitim
İlk olarak 1872'de Çuvaşça yasalğandır. Çuvaşlarda eğitim tüzeyi diğer cumhuriyetlerde bolğanı dayın yüksektir. Halen ülkede:
24 Anaoqulunda 22.000 talebe,
702 Ortaoqulda 280.000 talebe,
3 Üniversitetde 19.000 talebe
bar bolıp, egitim Çuvaşça yasalır.Halkın % 77'si Çuvaşça'nı qullana.
Ayrıca, Çuvaşistan'da 801 kütüphane, 1200 kulup bar bolıp, yılda 3 million kitap basıla ve 30 gazete neşretiledir.
Naqliyat
Memleketin naqliyat ağı qara ve deniz yoluyman yasalır. Temiryolları ve qarayolları Moskva, Gorki, Qazan, Ulyanovsk ve paytaht Şupaşkar ile bağlantılıdır.