Mustafa Edige Qırımal: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
Deñiştirme tasviri yoq |
Deñiştirme tasviri yoq |
||
3 satır:
[[Image:Qirimal.jpg|thumb|250px|Edige Qırımal]]
Mustafa Edige Şinkeviç [[1911]] senesinde [[Bağçasaray]]da dünyağa keldi. [[Lipka Tatarları]]ndan olğan babası [[Mustafa Şinkieviç]] 1911 senesinde Bağçasarayğa köçken edi. İlk ve orta tasilini [[Yalta]] şeerine pek yaqın olğan (bugün Yaltanıñ bir maallesi olğan) Qırımtatarlarnıñ yaşağan [[Dereköy]] köyünde yaşadı. Lise tasilini Yaltadaki Rus lisesinde bitirdi. [[Rus tili]]ni pek aruv ögrendi. Yüksek tasiline devam etmek içün Qırımnıñ merkezi [[Aqmescit]] şeerine ketti. Pedagogika Yüksek İnstitutına yazıldı. 1923-den 1927 senesine qadar Qırımda sürgen milliy areket teşkilâtı çalışmalarına qoşuldı. Areketke qatılğanlar aqqında başlatılğan taqip ve tutuqlamalardan qurtulması içün [[Azerbaycan]]ğa
Edige, İstanbulda Qırım Milliy Merkezi reisi [[Cafer Seydamet Qırımer]] ve diger Qırım
Bir vaqıt soñra, Lehistan Musulmanlarınıñ müftisi olğan ve [[Vilnüs]] şeerinde yaşağan emcesi [[Yaqup Şinkeviç]]niñ qatına ketken Edige, 1934 senesinde Vilnüs Universiteti Siyasiy İlimler Fakultetine qayd olıp bu yerden 1939-da mezuniyet diplomını alğandır.
Aynı senelerde [[Türkiye]]den [[Lehistan]]ğa universitet tasili yapmağa ketken Qırımlı yaşlarnen beraber Lehistan Tatarları arasında milliy faaliyetlerni sürdürgen Edige, qurğanı milliy teşkilâtnıñ başına keçkendir. Bir yaqtan yaşlar arasında çalışa ekende, öbür yaqta [[leh tili|Lehçe]] mecmualarda ve [[Dobruca]]da neşir
Mustafa Edige Qırımal, 1939 senesiniñ mayıs ayında Lehistanda doğğan Aymelek hanımğa evlengendir.
[[1939]] sentâbr ayında Lehistan [[Almaniya|Alman]] orduları tarafından zapt
Almanlar Qırımnı zapt etken soñ, Qırım Milliy Merkezi, Mustafa Edige Qırımalnen [[Müstecip Ülküsal]]nıñ Berlinge ketmelerine, o yerden de Almanlarnen añlaşıp Qırımğa ketmelerine qarar berdi. Musatafa Edige Qırımal ve Müstecip Ülküsaldan oluşqan eyet doquz ay sürgen bu çalışmalarda muvafaq olamadı. Müstecip Ülküsal İstanbulğa qayttı. Edige, ömür arqadaşınen Berlinde qaldı. Daa soñra Berlinge kelgen [[Halim Baliç]] ile Doktor [[Abdullah Soysal]], Edige ile aynı yolda çalışmalarğa devam ettiler. [[1942]] senesiniñ noyabr ayında Mustafa Edige Qırımal ile Halim Baliç Qırımğa bir ay qalmaq izninen kettiler. Aqmescitte qurulğan Musulman Komitetiniñ azalarınen körüşip keri qayttılar. Bir vaqıt soñra Halim Baliç de İstanbulğa ketti. Abdullah Soysal, Mustafa Edige Qırımal ile Almaniyada qaldı.
[[II Cian cenki]]nden soñ, Avropağa sığınğan pek köp Qırımlınıñ lagerlerge yerleştirilmeleri
[[AQŞ]] tarafından [[1954]] senesinde [[Münhen]]de qurulğan [[Şuralar Birligi]]ni Araştırma ve Ögrenme İnstitutı ve Paris Blokunda Qırım Milliy Merkezi temsilcisi sıfatınen Qırımtatarlarnı ve davalarını müdafaa ve temsil etken Doktor Mustafa Edige Qırımal, İnstitut tarafından neşir etilgen Türkçe "DERGİ" mecmuasınıñ
[[1977]] senesinde hastalanğan Doktor Mustafa Edige Qırımal [[1980]] senesi [[aprel 22]] künü 69 yaşında vefat etti. 18 mayıs 1997 künü, mezarı Berlinden avuştırılıp Bağçasarayğa ketirildi, İsmail Gaspirinkiynin
| |||