|
'''I Petro Alekseyeviç Romanov''' ({{lang-ru|Пётр I Алексеевич Романов (Великий)}}, 1672 — 1725) — [[Rusiye İmperiyası]]nıñ çar ve imperatorı. Rusiyede çoq avropalı reformalarını yapqan edi. Onıñ anası — [[Natalya Narışkina]] — qırımtatar mırzası Mordka Kubrat (Narış), qabilesinden edi<ref name=slav>[http://books.google.com.ua/books?id=UziR6pLM-lEC&pg=PA14&lpg=PA14&dq=Нарыш&source=bl&ots=JNTqc_2hiS&sig=67RsfQeX3o3RrPEunv022pjUDR8&hl=ru&ei=3gQFTbGbDcyL4QbP-P3SCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBcQ6AEwAA#v=onepage&q=Нарыш%20окольничий&f=false Нарыш] // ''Богуславский В. В., Куксина Е. И.'' Славянская энциклопедия : Киевская Русь — Московия. — Т. 2: Н—Я. — С. 14.</ref>. 1711 s. Prut seferini yaptı, amma qırımtatar ordusı tarafından qırşavlap, tek osmanlı vezirine qabar berüv Petroğa qırşavlavdan çıqmağa yardım etti. 1725 s. şahzadesiz (özü bir dane oğlan balasını, Alekseyni, öldürdi) öldi. Apayı sabıq köylü [[I Yekaterina|Yekaterina]] (Marta Samuilovna), imperatriçe oldı.
== DevriÇarlığından evelki yılları ==
[[Файл:Birth of Peter the Great.jpg|thumb|left|205px|Petronıñ doğumı]]
[[Fayl:Young Peter the Great parsuna.jpg|thumb|right|Yaş Petro parsunada]]
Petro doğdı 1672 s. mayısnıñ 30<ref>Yulian taqvimi</ref> (iyünniñ 9) künü doğdı :
«В нынешнем во 180 году Маия в 30 день, за молитв Святых отец, Бог простил Царицу Нашу и Великую Княгиню Наталию Кирилловну, а родила Нам сына, благовернаго Царевича и Великаго Князя Петра Алексеевича всея Великия и Малыя и Белыя России, а имянины его Июня 29 числа».
— ''Tolu qanunlar toplamı, cılt I, saife 886''<ref>[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/show_page.php?page=886&root=1/1/]</ref>
TaridoğruDoğğan doğğanyeri yeritam bilinmegen,. ammaBazı bazıtarihçılarğa tarihçılar deyler ki,köre Petro doğdı[[Moskva]] [[Kreml]]indeki [[Teremnoy saraysarayı]]danda Moskvadaki kremldedoğdı, vebir rivayetke binaenköre ise doğğan yeri - Moskav yanındaki [[Kolomenskoye|Kolomeskiyde]] o doğdıköyü<ref>[https://books.google.ru/books?id=egRJAAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=related:HARVARD32044019514603&hl=ru#v=onepage&q&f=false Вопрос о месте рождения Императора Петра Великого // Русский зритель Т. 1. 1828] {{ref-ru}}</ref>.
OnıñPetronıñ babada,babası olğan çar [[Aleksey Mihail oğlu|Aleksey MihayloviçteMihayloviç]],niñ çoqtaneçoq balalarbalası edi: I. Petro balalarından on dörtuncidörtüncisi edi, lâkin birinciçarnıñ ekinci apaydanapayı Natalyanıñ doğurğan birinci (Natalyadan)balası. İyünniñ 9-ında şahzade protopopnen[[Çudov keşişhanesi]]nde protopop Andrey Savinov tarafından vaftiz etilgen [[Çudov keşişhane]]de. SebebiAdı ne içün"Petro" Petroğadep öyleqoyulğanınıñ adınısebebi berdilerbelli bilinmegendegil<ref name="пч1">[http://rodnaya-istoriya.ru/index.php/vspomogatelnie-i-specialnie-istoricheskie-nauki/antroponimika/antroponimiya-dinastii-romanovix-v-xvii-v.html Е. В. Пчелов. Антропонимия династии Романовых в XVII в. //Ономастика в кругу гуманитарных наук. Материалы международной научной конференции. Екатеринбург, 2005. С. 203—205.]</ref><ref name="ви">Династия Романовых: генеалогия и антропонимика / Е. В. Пчелов. — 06/07/2009 // Вопросы истории. — 2009. — № 06. — С. 76-83.</ref>. BöyleBu adıñıad ne [[Romanovlar]]da edi, ne [[NarışkinlarNarışkinler]]dade<ref>Успенский Ф. Б. Именослов: историческая семантика имени. М., 2007. s. 306</ref>.
1676 s. Petronıñ babası, çar Aleksey Mihayloviç, öldi. Petro o zaman üç yaşında edi<ref>Платонов С. Ф., Лекции по русской истории, s. 247</ref>. Petronıñ ağası [[FedorFödor AlekseeviçAlekseyeviç]], PetronıñAleksey ağa,Mihayloviçniñ onıñ vasiyvasiyi oldı. Petro tek başlanğıç tasil aldıkörgen ve episiömür ömürüboyunca yañlışlarnen yazğan edi, onıñ söz zenginligi kiçikzayıf edi<ref>Hughes L.: Russia in the age of Peter the Great, s. 3</ref>.
== İhtar ==
| 