Aşıq Ümer: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
Deñiştirme tasviri yoq |
kDeñiştirme tasviri yoq |
||
1 satır:
'''Aşıq Ümer''' (1621 - 1707) – orta asırlarda icat etken, efsaneleşken şahsiyet saibi bir şairdir.
Aşıq Ümerniñ ayatı, kişiligi ve eserlerine dair çoq farqlı fikir ve tahminler bardır. Şairniñ ayatı ve yaratıcılığı aqqında qırımtatar edebiyatımızda 1969 senesi
{{Cquote|Kendim Közleveli, Ümerdir ismim,
Bir qatre meniden var olmış cismim
kibi satırlarnen özü de tasdıqlamaqta.
Ana-babasınıñ birden-bir oğlu olğan Ümer pek erke öse. Maalle mektebine barğan soñ, aqranları arasında özüniñ şohluğı ve oynaqlığınen ayırılıp tura.
Aşıq Ümer meşur Kezlev [[Cuma cami (Kezlev)|Cuma cami]] [[medrese]]sinde o devirniñ namlı şairlerinden Kefeviy Seit Abdülkerim Şerifiy kibi edebiyat ocasından ders ala. Özü de acayip şiirler toqumağa başlay. Sevimli ocası vefat etken soñ Ümer medreseni taşla ve özü yazğan şiirlerine [[maqam]]lar uydurıp, [[saz]] çalaraq qavehanelerde aşıq türküleri aytıp adamlarnı eglendire. Sesi güzel, istidatlı yaş keday
Soñra o Qırımdan çıqıp qomşu diyarlarğa kete ve ömürniñ ekseri qısmını ğurbet illerde – [[Dağıstan]]da, [[Azerbaycan]]da, [[İran]]da, [[Süriye]]de, [[Anadolu]]da keçire. Böylelikle, Aşıq Ümerniñ namı, şan-şureti ve onıñ icadı qırımtatar milliy şiiriyeti çerçivesinden çıqıp, [[Yaqın Şarq]] memleketlerinden ve hususan Türkiyede ğaet büyük ürmet ve rağbet qazana. Atta türkler onı öz şairi olaraq tanıylar.
16 satır:
Şairniñ bu eserlerde aks etken esas mevzuları sevgi ve sadıqlıq, eyilik ve namus, insaniyetlik ve adaletlik, insanğa ürmet ve merametliktir. Onıñ yaratıcılığına eñ ziyade has çizgiler – nazik lirizm, misilsiz sevdalıq, teren ve acayip obrazlılıq, yüksek bediiyliktir.
Aşıq Ümer
Bütün ömrüni şiir ve muzıka yaratıcılığınen keçirgen Aşıq Ümer, iç evlenmey ve bütün ayatını bekârlıqta keçire. Ömürniñ soñunda o, doğğan şeeri Kezlevge qaytıp kele ve [[1707]] senesi seksen altı yaşında bu yerde vefat ete.
Aşıq Ümerniñ eserleri 96 şiirden ibaret ayrı kitapçıq şeklinde Qırımda birinci kere 1894 senesi Bağçasarayda basılıp çıqtı. 1968 senesi
Aşıq Ümerniñ icadı halqımıznıñ edebiy ve medeniy variyetidir, qırımtatar orta asırlar edebiyatı tarihınıñ ruhiy cevheridir.
|