Aluşta: Versiyalar arasındaki farq
Content deleted Content added
k Replacing Image:Coat_of_Arms_of_Alushta.gif with Image:Coat_of_Arms_of_Alushta.png (deleted by Siebrand because of: Was in category "Duplicate", although NOT an exact duplicate). |
k prefixes |
||
54 satır:
'''Aluşta''' ({{Lang-uk|Алушта}}, {{Lang-ru|Алушта}}) — [[Qırım|Qırımnıñ]] yalı boyunda yerleşken bir şeerdir, belli kurort. Cumhuriyetke boysunğan şeer statusı bar. Qırımnıñ [[Aluşta şeer şurası|Aluşta regionı]] (Büyük Aluşta) — Aluşta şeer şurasına boysunğan yer (haritada sarı tüsnen kösterilgen), öz terkibinde Aluştadan ğayrı bir qaç köy ve qasaba bar.
Şeerniñ şimdiki adı — Aluşta — bu [[
== Tarih ==
Aluston qalesi VI asırda imperator [[I Yustinian|I Yustinian]]nıñ emri boyunca qurulğan edi. [[Orta asırlar|Orta asırlar]] boyu Aluston Qırımnıñ yalı boyuna saip olğan devletler içün ([[Bizans İmperiyası|Bizans İmperiyası]], [[Hazar Qağanlığı|Hazar Qağanlığı]], [[Feodoro Prinsligi|Feodoro Prinsligi]]) müim tayama noqta edi.
[[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenevizliler]] üküm etken devirde şeer [[Gotiya Kapitanlığı|Gotiya Kapitanlığı]]nıñ (tahminen Foridan (şimdiki [[Foros|Foros]]) Alustonğa qadar yerleşken cenevizliler Qırımdaki saip olğan yerleriniñ bir parçasınıñ adı) pekitilgen merkezleriniñ biri de cenevizlilernen Feodoro Knyazligi arasında daimiy cenk çarpışmalarınıñ sebebi edi.
İtaliyalılar şeerge Lusta dey ediler. Bugüngece Orta asırlar qalesiniñ yalıñız bir qullesi saqlanıp qaldı.
[[Osmanlı Devleti|Osmanlılar]] Qırımnıñ yalı boyunı fetih etkenden soñ Aluşta öz arbiy emiyetini coyıp kiçik balıqçı şeeri olıp qaldı.
Osmanlılar üküm etken devirde o [[Sudaq|Sudaq]] [[
Qırım [[Rusiye İmperiyası|Rusiye İmperiyası]]na kirsetilgen de [[Tavriya guberniyası|Tavriya guberniyası]] meydanğa ketirilgen soñ Aluşta başta Aqmescit [[Uyezd|uyezd]]i, soñra ise Yalta uyezdi [[Volost|volost]]iniñ merkezi oldı.
XIX asır soñunen XX asır başınıñ arasında Aluşta kurort olaraq rağbet qazanıp başladı da 1902 yılda şeer statusını qazandı.
[[Vatandaşlıq cenki|Vatandaşlıq cenki]] vaqtında bir çoq barışıqlı Aluştanıñ sakini elâk olğan edi. 1930 yılda şeer [[Qırım MŞSC|Qırım MŞSC]]niñ Aluşta rayonınıñ merkezi oldı, o milliy qırımtatar rayonlarından birisi edi.
1941 senesi oktâbr 4-ünden başlap 1944 senesi aprel 15-ine qadar devam etken alman işğali şeerge büyük zarar ketirdi. İşğalciler 500-den ziyade Aluştanıñ sakinini yoq ettiler, 231 kişi zorbalıqnen [[Almaniya|Almaniya]]ğa işlemege alındı.
1944 senesi mayıs 18-inde [[Qırımtatarlar|qırımtatarlar]] [[Sürgün|sürgün]] etilgenden soñ şeer daa da ziyade boş oldı.
Cenkten soñ Aluşta yalı boyu kurortı olaraq inkişaf olmaqta edi, bir çoq yañı pansionat ve raatlıq evi quruldı.
76 satır:
== Halq sayısınıñ dinamikası ==
* 1805 — 208 kişi (cümlesi qırımtatarlar)
* 1926 — 4 800 kişi (2 070 [[
* 1939 — 9 689 kişi
* 1989 — 36 413 kişi
92 satır:
Devlet оrman hоcalığı (gosleshoz) ve devlet av hоcalığı bar.
1959 yıldan berli Avropa ve [[MDİ|MDİ]] (Mustaqil Devletler İttifağı) içün unikal vızlı şeerlerara [[Aqmescit—Yalta trolleybus yolu|Aqmescit—Aluşta trolleybus yolu]] amelde, 1961 yılda o Yaltağa qadar sozuldı.
== Bağlantılar ==
| |||
