Kıyiv

Kıyiv (ukraince Київ, qırımtatar tarihiy isim Qıyab, hazar türk tilinden kele) — Ukrainanıñ paytahtıdır, Şarqiy Avropada eñ eski şeerlerden biridir. 1982 Kıyiv öz 1500 yıllığını toldurdı. Qıyab hazar türkleri tarafından qurulğan edi.

şeer

Kıyiv/Qıyab
ukr. Київ

Bayraq	Tuğra
Bayraq	Tuğra

Memleket	Ukraina
Coğrafik koordinatalar	Koordinatlar: 50°27′00″ ş. e. 30°30′00″ ş. b. / 50.45° ş. e. 30.5° ş. b. ^(G) ^(O) ^(Я)50.45, 30.550°27′00″ ş. e. 30°30′00″ ş. b. / 50.45° ş. e. 30.5° ş. b. ^(G) ^(O) ^(Я)
İçki bölünüv	10 rayon
İdare başı	Vitaliy Kliçko^[d]^[1]
Temeli qoyulğan tarihı	IX asır
Meydanlıq	848 km²
Yükseklik	179 m (deñizge nisbeten)
Eali	2.934.522 kişi (2018 yanvar 1)^[2]
Eali sıqlığı	3481,49 kişi/km²
Saat quşağı	UTC+2, yaz vaqtında UTC+3
Telefon kodu	44
Poçta indeksleri	01xxx — 06xxx
Resmiy sayt	http://kmv.gov.ua/

Kıyiv/Qıyab

Vikianbarda Kıyiv/Qıyab

Efsanege köre, Kıyivniñ qurucıları üç ağa-qardaş Kıy Şek ve Horıvdır. Eñ büyük ağasından yañı şeer adın aldı. Bu efsane bizim zamanımızğa XII asırnıñ yılnamesinde kelgendir.

Şimdiki Kıyiv – Ukrainanıñ eñ büyük şeeri ve iqtisadiy, siyasiy, ilmiy ve medeniy merkezi. Kıyivniñ ealisi 2,5 milliondan ziyadedir, meydanlığı 820 km². Ondan 367 km² – şeer bağçaları.

Kıyivden eñ esas naqliyat yolları keçe, ondan da ğayrı Ukrainanıñ eñ büyük özeni – Özü aqa, ve şeerni eki parçağa böle. Kıyiv – devletniñ siyasiy merkezidir. Mında Prezident, onıñ idaresi, Yuqarı Rada, ve Nazirler Kabineti (ükümet) çalışa.

Kıyiv medeniy merkezi olğanı içün mında çoq müzeyler, Ukrainanıñ ilimler Akademiyası, Milliy ilmiy kitaphane. Eñ büyük ve üner teatrler – Taras Şevçenko adına Milliy opera, İvan Franko adına Milliy akademik dramatik teatri, Lesâ Ukrainka adına rus dramatik teatri.

Devletniñ paytahtında eñ esas ve ciddiy ilmiy oquv yartları olmaq kerek. Kıyivde eñ belli ali oquv yurtlarından "Kıyevo-Mogılanska akademiya" Milliy universiteti, Taras Şevçenko adına Kıyiv milliy universiteti, Milliy tehnikiy Universiteti birleridir.

Kıyivde 3000-den ziyade tarih, mimarlıq ve medeniyet abideleri bar, olardan eñ belli soylar – Aziz Sofiya katedral kilsesi (Sofiyskıy sobor), Aziz Anrrey kilsesi (Andriyivska tserkva), Kıyevo-Peçerska lavra, Altın Qapı (Zoloti Vorota), Mustaqillik meydanı (Maydan Nezalejnosti). Hreşçatık – Kıyivniñ merkeziy soqağı. Mustaqillik meydanı – şeerin merkeziy meydanıdır.

Kıyivde çoq qavehane ve aşhaneler bar. Olar bütün dünyanıñ aşlarını teklif eteler ve olarnıñ arasında Mustaqillik Meydanındaki "Qırım" adlı qırımtatar milliy qavehanesi bar.

Resimler

Wikimedia Commons saytında
Kıyiv ile bağlı resimler bar.

Bağlantılar

Kıyiv Qırım cemiyeti 1 martnıñ 2010 s. arhivlengen.

[_595a07a68ced7ef4-1] Київський міський голова — Kyiv City State Administration.

[_c5172bbb8b0ee191-2] Державна служба статистики України Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року (ukr.) — Київ: Державна служба статистики України, 2018.

[1]

[2]