Jak Kartye

Jak Kartye (frenkçe Jacques Cartier; 1491 ilk qış ayınıñ 31 — 1557 ilk küz ayınıñ 1) - breton asıllı frenk deñiz seyaatçısı, 1534 senesi Aziz Lavrentiy özeni boyunca seyaat etken ilk avropalıdır. Kartye, Madlen ve Sen-Jan (şimdi Prins Edvard adası) adalarnı tapıp, kelecek Kvebek ve Monrealge Aziz Lavrentiy özeni boyunca ketken, lâkin deñiz seyaatçılarnıñ çoqusınen qıdırılğan Tınç okeanğa Şimaliy Ğarp keçitini tapıp olamadı.

Tamam Jak Kartye sayesinde Kanada adı peyda olğan. Monreal adasına çıqqanda Kartye, Oşlaga (frenkçe Hochelaga) irokez köyünı ziyaret etti. İrokez tilinden “kanata” sözü, “köy” manasına kele. Kartye ise, Amerika yerlileri memleketine öyle aytalar dep bellegen.

Deñiz seyaatçısınıñ balalığı ve şekillenüvi

Milleti breton olğan Jak Kartye, 1491 senesi Frenkistanda Bretan gertsoglığınıñ deñiz yanındaki Sen Malo şeerinde doğdı. Nevbetteki az olğan malümatlarğa binaen, o, Jame Kartyeniñ oğlu olıp, onıñ üç ağası ve eki qız-qardaşı bar olğanı sayıla. Kiraz ayınıñ 7 ve aralıq ayınıñ 23 künleri arasında dünyağa kelgendir.