Avropa insan aqları makemesi

Avropa insan aqları makemesi (inglizce European Court of Human Rights, frenkçe Cour européenne des droits de l’homme) — halqara makeme teşkilâtı. Onıñ yurisdiktsiyası (makeme etmek uquqı) Avropa Şurasınıñ İnsan aqlarını ve temel serbestliklerini qorçalav konventsiyasını tasdıqlağan bütün aza-devletlerine tarqalıp, konventsiyanı iza etüv ve yerine ketirüv, şu cümleden devletlerara işler ve ayrı şahıslarnıñ şikâyetinen bağlı meselelerden ibaret.

Avropa insan aqları makemesiniñ salâhiyeti

Avropa insan aqları makemesiniñ şuña aqqı bardır:

• Avropa insan aqları makemesine berilgen bir ya da bir qaç Avropa Şurasınıñ aza devletine ya da Avropa Birligine qarşı şahsiy ve devletlerara şikâyetlerni baqmaq;
• şikâyetçiniñ bu ya da başqa bir aqqı bozulğanını tanımaq;
• şikâyetçige, yutqan ve adaletli ödevni mahküm etmek;
• İnsan aqları ve esas serbestliklerini qorçalav Konventsiyasını iza etmek;
• belli bir devlette er angi qanunnı bozuv, meselesiniñ muntazamlığı sebebinden kütleviy olğanını tayin eterek, bu devletke qusurnı yoq etmek içün çareler körmege emir bermek;
• cevapkâr devleti Avropa insan aqları makemesiniñ qararlarını yerine ketirip-ketirmegeninde vazifelerini bozdımı, kibi Avropa Şurası nazirler komitetiniñ talabını makeme etmek;
• Avropa Şurası Nazirler Komitetiniñ talabı ile, evelden çıqarılğan qararğa izaat bermek;
• Konventsiyanıñ insan aqlarını ve esas serbestliklerni qorçalav aqqında ve davalar baqmasınen bağlı olmağan suallerden izaatı aqqında Mesleat neticelerini çıqarmaq.