Alupka
| şeer
Alupka
ukr. Алупка rus. Алупка
Vikianbarda Alupka
|
Alupka (ukraince Алупка, rusça Алупка) — Qırım dağlarınıñ cenübiy capında, Ay Petriniñ eteginde bulunğan bir şeerdir, belli kurort.
CoğrafiyaDeñiştir
İklimDeñiştir
Yanvarnen fevral aylarınıñ orta arareti +3 – +4°C, avgustnıñki +24,6°C. Yağanaqlarnıñ orta yıllıq derecesi — 400 mm, yıllıq küneşli saatlarnıñ orta miqdarı — 2150, avanıñ nisbiy dımlılığı — 69 %. Yuvunuv mevsimi marttan oktâbrgece devam ete (suv arareti tahminen +22 – +28°C).
TarihDeñiştir
Zemaneviy Alupka topraqlarında insannıñ yerleşmeleri milâttan evel VIII biñyıllıqta peyda oldı. Şeer Alubika adınen birinci kere 960 senesi añıldı. XIV-XV asırlarda bu yerde cenevizlerniñ Lupika adlı qaleçik buluna edi. 1475-1774 seneleri Alupka osmanlılarnıñ akimligi altında edi. Qırım Rusiye eline keçkenden soñ (1783), Alupka R. Potömkinniñ mülkü edi. 1823 senesi ise, mında saray qurdurğan Mihail Vorontsovnıñ saipligine keçti. XX asırnıñ başından Alupka belli kurort oldı. Bu yerge devalanmağa, raatlanmağa Födor Şalâpin, Maksim Gorkiy, Valeriy Brüsov, İvan Bunin, Lesâ Ukrainka ve başqaları kelgen ediler.
1938 senesi Alupkağa şeer statusı berildi.
NaqliyeDeñiştir
Şeer Yaltadan 17 km uzaqlıqta buluna. Qırımnıñ merkezi ve diger meskün yerlerine Alupka Aqyar-Yalta-Aqmescit-Kefe avtotrassası vastasınen qavuşa.
İçtimaiy saaDeñiştir
Şeerde eki umumtasil ve bir dane muzıka mektepleri, hastahane, eki kitaphane, eki musafirhane, medeniyet merkezi bar.
Mahsus itibarğa lâyıq yerlerDeñiştir
Şeerniñ meşur yerlerinden Vorontsov sarayını ve onıñ etrafındaki parknı añmaq lâzim.
Alupkada doğğan II Cian cenkiniñ iştirakçisi, uçucı Amet-han Sultannıñ müzeyi bar.
1972 senesi şeerde terek ve çalılarnıñ eki yüzden ziyade çeşitten ibaret olğan park açıldı.
BağlantılarDeñiştir
- Alupka malümat portalı
- "Bütün Qırım avuç üstünde" saytı Alupkada raatlanuv aqta er angi malümat
AtıflarDeñiştir
- ↑ Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.
- ↑ Ukraina qanunlarına köre.
- ↑ Rusiye qanunlarına köre.
|
Yalta regionındaki meskün yerler | ||
|---|---|---|---|
| şeerler: | Alupka • Yalta | ||
| Şeer şeklinde qasabalar: | Aşağı Kikeneiz • Cemiyet • Dolossı • Foros • Gaspra • Gurzuf • Kastropol • Katsiveli • Koreiz • Kurpatı • Limena • Livadiya • Mağaraç • Massandra • Melas • Nikita • Oreanda • Qızıltaş • Simeiz • Vinogradnoye • Yañı Küçükköy | ||
| köyler: | Kikineiz | ||
| qasabalar: | Ay Danil • Eriklik • Gornaya Lavanda • İsar • Lineynoye • Ohotniçye • Oliva • Tüzler | ||
|
Qırımdaki şeer ve şeer şeklinde qasabalar |
| |
|---|---|---|---|
| şeerler: |
Alupka • Aluşta • Aqmescit • Aqyar • Bağçasaray • Balıqlava • Canköy • Ermeni Bazar • Eski Qırım • İnkerman • Kefe • Keriç • Kezlev • Krasnoperekopsk • Qarasuvbazar • Saq • Şçolkino • Sudaq • Yalta
| ||
| qasabalar: |
Aeroflotskiy •
Agrarnoye •
Albat •
Aqmeçit •
Aqşeyh •
Aşağı Kikineiz •
Aşağı Otuz •
Bagerovo •
Bazarçıq •
Büyük Onlar •
Cemiyet •
Curçı •
Dolossı •
Foros •
Frayleben •
Gaspra •
Gresovskiy •
Gurzuf •
Hafuz •
İçki •
İslâm Terek •
Kastropol •
Katsiveli •
Kaygador •
Komsomolskoye •
Koreiz •
Köktöbel •
Kurpatı •
Limena •
Livadiya •
Mağaraç •
Massandra •
Melas •
Mirnıy •
Molodöjnoye •
Montanay •
Nauçnıy •
Nikita •
Nikolayevka •
Novıy Svet •
Novofödorovka •
Novoozörnoye •
Oreanda •
Otuz •
Partenit •
Qaçı •
Qalay •
Qızıltaş •
Qurman •
Sarabuz •
Seyitler •
Simeiz •
Vinogradnoye •
Yalı Moynaq •
Yañı Küçükköy •
Yedi Quyu •
Zuya | ||