Alupka

Alupka (ukraince Алупка, rusça Алупка) — Qırım dağlarınıñ cenübiy capında, Ay Petriniñ eteginde bulunğan bir şeerdir, belli kurort.

şeer

Alupka
ukr. Алупка
rus. Алупка

Bayraq	Tuğra
Bayraq	Tuğra

Memleket	Rusiye/Ukraina^[1]
Region	Qırım Muhtar Cumhuriyeti^[2]/Qırım Cumhuriyeti^[3]
Şeer şurası	Yalta şeer şurası
Coğrafiy koordinatalar	Koordinatlar: 44°25′11″ ş. e. 34°02′35″ ş. b. / 44.419722° ş. e. 34.043056° ş. b. ^(G) ^(O) ^(Я)44.419722, 34.04305644°25′11″ ş. e. 34°02′35″ ş. b. / 44.419722° ş. e. 34.043056° ş. b. ^(G) ^(O) ^(Я)
Evelki adları	Alubika, Lupiko
Meydanlıq	4 km²
Yükseklik	67 m (deñizge nisbeten)
Eali	8.528 kişi (2014)
Eali sıqlığı	1987 kişi/km²
Saat quşağı	UTC+3
Telefon kodu	+7 3654
Poçta indeksleri	298676; 298677
Resmiy sayt	http://alupkarada.org

Alupka

Vikianbarda Alupka

Coğrafiya deñiştir

İklim deñiştir

Yanvarnen fevral aylarınıñ orta arareti +3 – +4°C, avgustnıñki +24,6°C. Yağanaqlarnıñ orta yıllıq derecesi — 400 mm, yıllıq küneşli saatlarnıñ orta miqdarı — 2150, avanıñ nisbiy dımlılığı — 69 %. Yuvunuv mevsimi marttan oktâbrgece devam ete (suv arareti tahminen +22 – +28°C).

Tarih deñiştir

Zemaneviy Alupka topraqlarında insannıñ yerleşmeleri milâttan evel VIII biñyıllıqta peyda oldı. Şeer Alubika adınen birinci kere 960 senesi añıldı. XIV-XV asırlarda bu yerde cenevizlerniñ Lupika adlı qaleçik buluna edi. 1475-1774 seneleri Alupka osmanlılarnıñ akimligi altında edi. Qırım Rusiye eline keçkenden soñ (1783), Alupka R. Potömkinniñ mülkü edi. 1823 senesi ise, mında saray qurdurğan Mihail Vorontsovnıñ saipligine keçti. XX asırnıñ başından Alupka belli kurort oldı. Bu yerge devalanmağa, raatlanmağa Födor Şalâpin, Maksim Gorkiy, Valeriy Brüsov, İvan Bunin, Lesâ Ukrainka ve başqaları kelgen ediler.

1938 senesi Alupkağa şeer statusı berildi.

Naqliye deñiştir

Şeer Yaltadan 17 km uzaqlıqta buluna. Qırımnıñ merkezi ve diger meskün yerlerine Alupka Aqyar-Yalta-Aqmescit-Kefe avtotrassası vastasınen qavuşa.

İçtimaiy saa deñiştir

Şeerde eki umumtasil ve bir dane muzıka mektepleri, hastahane, eki kitaphane, eki musafirhane, medeniyet merkezi bar.

Mahsus itibarğa lâyıq yerler deñiştir

Şeerniñ meşur yerlerinden Vorontsov sarayını ve onıñ etrafındaki parknı añmaq lâzim.

Alupkada doğğan II Cian cenkiniñ iştirakçisi, uçucı Amet-han Sultannıñ müzeyi bar.

1972 senesi şeerde terek ve çalılarnıñ eki yüzden ziyade çeşitten ibaret olğan park açıldı.

Bağlantılar deñiştir

Wikimedia Commons saytında
Alupka ile bağlı resimler bar.

Alupka malümat portalı 26 avgustnıñ 2014 s. arhivlengen.
"Bütün Qırım avuç üstünde" saytı Alupkada raatlanuv aqta er angi malümat 1 yanvarniñ 2019 s. arhivlengen.

Atıflar deñiştir

↑ Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.
↑ Ukraina qanunlarına köre.
↑ Rusiye qanunlarına köre.

[npcrimea-1] Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.

[2] Ukraina qanunlarına köre.

[3] Rusiye qanunlarına köre.

[1]

[2]

[3]